OWCZAREK SZETLANDZKI ( SHELITE )
Rys historyczny
Owczarek szetlandzki pochodzi ze Szkocji. Rasa uznana w 1919 roku; wszystkie zabiegi hodowlane zmierzały do upodobnienia jej do owczarka szkockiego długowłosego ("collie"). W pierwszej wersji wzorca FCI zapisano nawet, że sheltie wygląda jak mały owczarek szkocki, ale usunięto ten fragment, ze względu na protesty klubu rasy colie; sheltie był pierwszą rasą w Europie wykorzystywaną do prowadzenia stada.
Rys historyczny szerzej
Pochodzenie tych małych piesków, wyglądem przypominających owczarka collie rough w miniaturze, jest pełne niejasności. Do 1469 roku Wyspy Szetlandzkie należały do Norwegii. To właśnie z Norwegii wraz z Wikingami na wyspy przybyły małe pieski, które towarzyszyły żeglarzom. Było to około 700-800 roku n.e...
Klimat wysp był dość surowy, nie sprzyjał wegetacji roślin. Zwierzęta trzymane na farmach były niewielkich rozmiarów. Małe psy były faworyzowane, ponieważ mało jadły i zajmowały niewiele miejsca. Pierwsze szetlandy nazywano psami Toonie lub Peerie (w języku staro-norweskim “piri” oznacza po prostu “mały”). Początkowo były one wykorzystywane jako psy zagrodowe. Pieski te miały bowiem wysokość około 30 cm w kłębie i nie jest możliwe, aby pracowały przy zaganianiu owiec na wrzosowiskach porośniętych roślinnością o wysokości 23-45 cm. Wyspiarze mniej przywiązywali uwagę do wyglądu, więcej zaś liczyła się przydatność psów do pracy, żywotność oraz niewielki wzrost. Dlatego też, aby uzyskać pożądane cechy krzyżowano je z różnymi psami. Udział w powstaniu rasy miał king charles spaniel (po nim obecny sheltie ma niekiedy brązowe plamki na łapach), pies yakki z Islandii (po nim prawdopodobnie zostało podpalanie na kufie), a także miniaturowe szpice, m.in. pomeranin (czasem ujawnia się to przez małe, stojące uszka, jabłkowatą czaszkę i okrągłe oczy – wszystkie te cechy obecnie są wadami). Ostateczny wygląd uzyskano poprzez krzyżówką z owczarkami collie rough. Przybyły one na wyspy około 1840-1850 roku. Wyspiarze zaczęli powiększać pastwiska i potrzebne były psy do pilnowania i zaganiania owiec na dużych obszarach. Ponieważ collie nie wytrzymywały trudnych warunków panujących na wyspach, mniejsze okazy tych psów zaczęto krzyżować z ówczesnymi szetlandami, aby nadać im cechy psów pasterskich. Później utrzymanie podobieństwa do collie ze względu na ich atrakcyjny wygląd oraz psychikę, było głównym celem miłośników owczarka szetlandzkiego. Ich niewątpliwa uroda oraz cechy psychiczne spowodowały, że około 1905 roku owczarki te pojawiły się w głębi Szkocji. Tu w 1908 roku założono Shetland Collie Club. Do 1914 roku nazywano je shetland collie. Hodowcy collie ostro protestowali jednak przeciw używaniu tej nazwy, dlatego w maju 1914 roku zmieniono nazwę klubu na English Shetland Sheepdog Club (ESSC). Popularność rasy szybko rosła i w latach 50 i 60-tych XX wieku w angielskim Kennel Clubie zarejestrowano ją jako jedną z siedmiu najpopularniejszych.
Reasumując można przyjąć, że owczarek szetlandzki jakiego znamy dzisiaj, jest psem pasterskim. Wywodzi się z Norwegii i Wysp Szetlandzkich, ale generalnie jego rozwój nastąpił w Szkocji, skąd powędrował w głąb Anglii, po czym zaczął podbijać świat. Jest podobny do długowłosego collie w miniaturze, choć jest wiele cech różniących te rasy od siebie.
Użytkowość
Jest psem pracującym przy zaganianiu i pilnowaniu stad. Hodowany także jako pies do towarzystwa. Sprawdza się także jako pies stróżujący.
Zachowanie i charakter
Jest wesoły, żywy, energiczny i skory do zabaw. Jest nieufny wobec obcych, oddany wobec właściciela, przy pracy współpracuje z nim. Sprawdza się w szkoleniach i psich sportach. Chętnie i szybko się uczy. Lubi dzieci. Niezwykle inteligentny, sprytny, przywiązujący się, radosny, o dość znacznym temperamencie. Szczególnie towarzyska rasa.
Umaszczenie
- śniade (wszelkie odcienie od jasnopszenicznego po bardzo ciemne tzw. sobolowe, czyli z czarnym nalotem tzw. czarna maska), śniade z białym (przy czym niedopuszczalne jest aby białe znaczenia występowały na tułowiu np. tworząc łaty)
- blue merle (marmurkowe; blue-merle; bi-blue)
- tricolor (czarne podpalane z białymi znaczeniami)
- bicolor (czarne z białym); black and tan (czarne podpalane - praktycznie nie występuje już, ale jest to umaszczenie uznawane przez FCI)
FCI - 88 OWCZAREK SZETLANDZKI (SHETLAND SHEEPDOG - SHELTIE)
OGÓLNY WYGLĄD ZEWNĘTRZNY - mały, długowłosy pies pracujący o pięknym wyglądzie, jest łatwy do ułożenia i inteligentny. O symetrycznej budowie ciała, tak że żadna część nie wygląda nieproporcjonalnie względem całości. Obfita sierść, grzywa i kryza. Ładnie ukształtowana głowa i słodki wyraz pyska tworzą idealny wygląd.
CHARAKTERYSTYKA - czujny, łagodny, inteligentny, silny i pełen wigoru.
TEMPERAMENT - Przywiązany i posłuszny swojemu właścicielowi, nieufny wobec obcych. Nigdy nie okazuje nerwowości.
GŁOWA I CZASZKA - Głowa wytworna; patrząc z góry lub z boku w kształcie wydłużonego tępo zakończonego klina, który zwęża się od uszu w kierunku nosa. Szerokość czaszki proporcjonalna do długości czaszki i kufy. Wszystko należy rozpatrywać w odniesieniu do rozmiarów psa. Czaszka jest płaska, umiarkowanie szeroka na odcinku między uszami i bez wystającej kości potylicznej. Policzki płaskie, gładko przechodzą w dobrze zaokrągloną kufę. Mózgoczaszka i kufa są jednakowej długości, a punktem podziału jest wewnętrzny kącik oka. Górna linia czaszki jest równoległa do górnej linii kufy, z nieznacznym ale wyraźnym stopem. Nos, wargi i obwódka oka są czarne. Charakterystyczny wyraz głowy jest wynikiem doskonałej równowagi i połączenia czaszki i kufy, kształtu, koloru i rozmieszczenia oczu oraz prawidłowego umieszczenia i noszenia uszu.
UZĘBIENIE - Szczęki równe, prawidłowe, silne o dobrze rozwiniętej szczęce dolnej. Wargi zwarte. Zęby zdrowe o doskonałym, regularnym i pełnym zgryzie nożycowym, tzn. górne zęby dokładnie zachodzą na zęby dolne i są ustawione prostopadle do szczęk. Bardzo pożądany komplet prawidłowo osadzonych 42 zębów.
OCZY - Średniej wielkości skośnie osadzone, o kształcie migdała. Ciemnobrązowe, z wyjątkiem psów o maści marmurkowej, u których jedno oko bądź oba mogą być niebieskie lub też niebieskie w plamki.
USZY - Małe, umiarkowanie szerokie u podstawy, umieszczone dość blisko siebie, na czubku głowy. W chwili odpoczynku, odrzucone do tyłu; w stanie czujności skierowane do przodu i w pozycji pół-wzniesionej o końcówkach opadających do przodu.
SZYJA - Muskularna, wygięta w łuk, o dostatecznej długości, by pies mógł dumnie nosić głowę.
KOŃCZYNY PRZEDNIE - Łopatki ustawione skośnie. W kłębie oddzielone jedynie kręgami, ale odchylone na zewnątrz tak, by pomieścić pożądane uwypuklenie żeber. Staw barkowy o prawidłowym kącie. Łopatka i ramię mniej więcej równej długości. Łokieć w równej odległości od ziemi i kłębu. Przednie kończyny, oglądane z przodu, są proste, muskularne i o wyraźnie mocnej kości. Śródręcza silne i elastyczne.
TUŁÓW - Długość od stawu barkowego do guzów siedzeniowych nieznacznie większa niż wysokość w kłębie. Klatka piersiowa głęboka, sięgająca do łokcia. Żebra dobrze wysklepione, zwężające się w dolnej połowie, co umożliwia swobodny ruch przednich kończyn i barków. Grzbiet prosty o pełnym wdzięku wysklepieniu nad lędźwiami, zad nachyla się stopniowo ku tyłowi.
KOŃCZYNY TYLNE - Szerokie i muskularne udo, kość udowa osadzona w miednicy pod właściwym kątem. Staw kolanowy wyraźnie zaznaczony, staw skokowy wyraźnie zaznaczony i niski, o mocnej kości. Śródstopia równoległe proste, gdy patrzymy na nie od tyłu.
STOPA - Owalna, część spodnia z dobrze rozwiniętymi opuszkami, palce zwarte.
OGON - Nisko osadzony; zwężający się ku dołowi, ostatni kręg kości sięga co najmniej do stawu skokowego; obficie owłosiony i lekko zawinięty w górę. Może być lekko wzniesiony przy ruchu, ale nigdy powyżej poziomu grzbietu. Nie może być nigdy skręcony.
CHÓD - Elastyczny, płynny i pełen wdzięku, poruszany energią tylnych kończyn, może pokonywać maksymalne odległości przestrzeni z minimalnym wysiłkiem. Wielce niepożądane są inochód, chód zaplatany (krzyżujący się), kołysanie się (na boki bądź falowanie) czy chód ociężały, nienaturalny (sztywny).
SIERŚĆ - Dwuwarstwowa; zewnętrzna okrywa to długi włos o szorstkiej teksturze i prosty. Podszerstek jest miękki, krótki i gęsty. Bardzo obfita grzywa i kryza, przednie kończyny z wyraźnymi frędzlami. Tylne kończyny, powyżej stawu skokowego obficie pokryte włosem, a poniżej stawu skokowego dość gładkie. Część twarzowa głowy gładka. Niepożądane okazy o krótkiej sierści.
UMASZCZENIE
- Śniade (sobolowe) - kolor czysty bądź cieniowany, wszystkie kolory od bladozłotego do ciemno-mahoniowego i we wszystkich swoich odcieniach, o intensywnym kolorycie. Niepożądana maść wilczasta.
- Tricolor /trójkolorowe/ - intensywnie czarny tułów, preferowane mocne podpalanie, występują białe znaczenia.
- Blue-merle (marmurkowe) - wyraźny srebrno-niebieski, o czarnych plamkach bądź łatach (jak w marmurze). Preferowane mocne podpalanie, ale jego brak nie jest karany. Wielce niepożądane łaty o głębokiej czerni czy szarawym bądź rudym odcieniu, zarówno w przypadku sierści okrywowej jak i podszerstka ; ogólnie powinniśmy mieć wrażenie, że pies jest niebieski.
- Czarno-biały i czarno-podpalany - to kolory również uznawane.
Białe znaczenia mogą się pojawiać (z wyjątkiem psów czarno-podpalanych) jako gwiazdka/strzałka na głowie, w kołnierzu i na piersi, w kryzie, na nogach i końcu ogona. Preferowane jest posiadanie tych wszystkich bądź niektórych z tych białych plam (ale nie u psów czarno-podpalanych) lecz ich brak nie jest karany. Bardzo niepożądane są białe łaty na tułowiu.
ROZMIARY
Wzrost w kłębie: Psy 37 cm Suki 35,5 cm Niepożądane odchylenia o więcej niż 2,5 cm powyżej bądź poniżej tej wysokości.
WADY - Wszelkie odstępstwa od wyżej podanych punktów należy uważać za wady, a znaczenie takiej wady należy rozpatrywać w dokładnym odniesieniu do jej stopnia.
UWAGA - Samce powinny mieć normalnie ukształtowane dwa jądra, całkowicie znajdujące się w mosznie.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz